Hommershausen

1016. Juni 29. Worms. — Bischof Burchard schenkt dem Kloster Nonnenmünster bei Worms alle seine Güter und Leibeigenen im Hessengau zu Herbrachtshausen und anderswo.

 

HStAD, A 2 Nr. 253/1 wird in einem neuen Fenster geöffnet

Bildquelle: Hessisches Archiv-Dokumentations- und Informations-System (HADIS) HStAD, A 2 Nr. 253/1 (externer Link)
zum Vergrößern, bitte auf des Bild klicken. Es öffnet sich ein neues Fenster auf der Internetseite des HADIS (externer Link)

Für alle, die mal Latein in der Schule hatten, hier der volle Text der Urkude.
Alle, die kein Latein hatten : Eine Übersetzung in das Deutsche ist in Vorbereitung

Anmerkungen:

Unterstreichungen und Anmerkungen in (Buchstaben) wurden durch den Seitenersteller hinzugefügt.
Untersreichungen in (Zahlen) wurden durch den Seitenersteller hinzugrfügt.
Anmerkungen in (Zahlen) wurden durch den Autor (H.Boos) des Buches hinzugefügt.

Traditio predii in Hassia ad sanctam Mariam foris murum Wormacie. (C.)
In nomine sancte, et individue trinitatis. Notum sit omnibus fidelibus presentibus scilicet atque futuris, qualiter ego Burghardus Wormatiensis ecclesie, episcopus quoddam predium mei iuris in pago Hassia situm nomine Gerbrahteshuson (a) et quicquid habeo in Fiormannin (b) et in Ratverkeshuson (c) et in Dreisbahe (d) et in Scroufin (e) et in Adelhereshuson(f) et in Winethereshuson (g) et in Huomereshuson (h) et in Orcana (i) in areis agris pratis silvis pascuis aquis aquarumve decursibus in molendinis et in omnibus utensilibus quesitis et inquirendis et omnia mancipia, que hactenus habui sive illa, que ad predictum predium pertinent sive illa que aliunde ab amicis meis adquisivi exceptis sex mulieribus ex eadem familia, quarum hec sunt nomina: Hemma, Godefthui, Imma, Osburg, Azzela, Richela et earum procreatione, quas ad monasterium sancti Petri infra murum Wormacie, constructum tradidi, alia omnia utriusque sexus ob recordationem anime mee et sororis mee Mahthildis ad monasterium sancte Marie foris murum Wormatie positum, ubi sanctimoniales sunt, trado ea ratione, ut singuli masculi sive mansum habeant sive non habeant, quando ad suos dies perveniant, singulis annis ad predictum monasterium in assumptione sancte Marie II denarios persolvant; femine, autem postquam nupserint in eadem festivitate ad id ipsum monasterium similiter II denarios persolvant. Et hoc constituo, ut nullus advocatus neque abbatissa nec ulla iudiciaria persona supradieta mancipia ad ullum servitium cogat nisi ut male ****(1) [fe]mine ab omni servitute liberi sint, postquam censum suum ad predictum monasterium persolverint. Post mortem autem virorum, magister, qui illis ab abbatissa ad accipiendum censum positus est, quam magnam substantiam habuerint, nihil plus ad manus abbatisse (2) accipiat nisi XII denarios, hereditatem vero illorum sui heredes, si ex eadem familia sint, habeant atque possideant Si autem alienas uxores acceperint post obitum vite, duas partes illorum substantie abbatisse accipiat et heredes illorum, qui ex eadem familia sunt, predium illorum, si habeant, accipiant. Si vero ex eadem familia uxores acceperint, sui heredes hereditatem possideant. A feminis igitur post earum mortem similiter XII denarii recipiantur, si talis substantia ibi reperiatur; si autem non invenitur, nihil inde auferatur. Mundiburdium autem et defensionem ab episcopo et a rectoribus supradicti monasterii habeant et bis in anno ad duo legitima placita in Fiormannin veniant, que illis certo tempore magister illorum nunciaverit, qui censum ab eis requisierit. Et si aliqua necessitate vel infirmitate interveniente censum suum et placita uno aut duobus vel tribus annis seu plus neglexerint (3) et per hoc abbatissa vel alia aliqua persona libertatem eorum (?) eis infringere voluerit, supersessum ius emendent et libertatem suam ut prius habeant. Si quis vero ego ipse quod absit vel aliquis heredum vel coheredum meorum hanc cartam ingenuitatis infringere vel violare voluerit, iram omnipotentis dei et sancte Marie dei genitricis et sancti Petri principis apostolorum et omnium sanctorum habeat et episcopus supradicti monasterii suo ministerio, ne id perficiat, eum constringat. Et ut hec traditio firma stabilisque permaneat, stipulatione subnixa eam corroboro atque confirmo. Quod ut verius credatur diligentiusque ab omnibus observetur meo sigillo insigniri iubeo. Actum publice coram altare saneti Petri apostoli in presentia testium subtus signatorum. Signum Burghardi episcopi Signum Brunichonis prepositi Signum Wezzelini prepositi Signum Buobonis prepositi Signum Diezmanni prepositi Signum Gerliebi prepositi Signum Mazzelini prepositi Signum Emichonis prepositi et camerarii Signum Hezzelini decani Signum Epponis scolarum magistri Signum Opponis cantoris et omnium fratrum sancti Petri et sancti Ciriaci et sancti Andree et sancti Pauli et sancti Martini. Isti sunt clerici. Laicorum autem nomina hec sunt: Folcmarus advocatus, Boppo, Dietmarus, Adalhoh, Reginolt, Embricho, Dammo, Sigebodo, Richezo, Gerbart, Liutfrid, Meginlach, Buggo, Reginbodo, Ezzo, Hunfrit, Liutbrant, Focco, Diemo, Lanzo, Liutfrit, Gumbraht, Walfrid, Gundeloh, Ebo, Ruothart, Dietuuin, Benzo, Megizo, Ruodolf, Azzelin, Sigebodo, Wobbelin, Altduom, Herrieb, Diedolt, Willeman, Ernust, Regelo, Benno, Richezo, Diederich, Hartuuig et pene omnes urbani. Anno dominice incarnationis millesimo XVI, indictione XIIII, III kalendas iulii, regnante Heinrico imperatore anno XV, mee autem ordinationis anno XVIII. Actum Wormacie, feliciter.

(1) nach "nisi" folgt eine ausgewischte Stele, erkennbar ist "ut male", das folgende, etwa 4 Buchstaben ist unlesbar
(2) ad manus abbatisse sehr verwischte Stelle.
(3) neglexerint ist von späterer Hand über die Zeile geschrieben worden; durch das Zusammenlegen hat das Pergament hier sehr gelitten.

St.-A. Darmstadt, or. mb. c. sig. subterimpressio laeso. Das Pergament hat gelitten und die Schrift ist vielfach ausgewischt. Auf der Rückseite steht in wohl gleichzeitiger Schrift: Tradio predii in Hassia ad sanctam Mariam foris murum Wormacie
Druck: Bauer, Hessische Urkunden I, 855 ff. - Angeführt im Archiv für hess. Geschichte II, 301. - Reg. Scriba nr. 942
Die Angaben des Jahres, der Indicition und der Regierungsjahre Kaiser Heinrichs II stimmen zusammen, nicht aber die der Ordination des Bischofs.
Quelle: Urkundenbuch der Stadt Worms, H.Boos, 1. Band 1886 Seite 35 ff. (externer Link)

Die Ortsnamen dieser Urkunde:

(Unterstreichungen bedeuten externe Links)


(a) Gerbrahteshuson = Wüstung "Gernshausen" bei Frankenberg, Ger. Geismar nach Arnold II, 399, pg. Hassia MGd. II a. 1016 "Altdeutsches Namenbuch" von Ernst Wilhelm Förstemann Georg Olms Verlag, 1983

(b) Fiormannin = Viermünden

(c) Ratverkeshuson = Wüstung "Rockeshausen", 11 km nordöstlich von Frankenberg bei Ederbringhausen.

(d) Dreisbahe = Hof Treisbach, im 15. Jahrundert vorübergehend wüst

(e) Scroufin = Schreufa

(f) Adelhereshuson = Ellershausen

(g) Winethereshuson = Wüstung "Wintershausen" genaue Lage unbekannt; Flurname "Im Wintertal". (bei Rengershausen?)

(h) Huomereshuson = Hommershausen

(i) Orcana = Oberorke